TITLjoyce-mccown-Th4AD-YDEjI-unsplash

Το θάρρος, κατά τη γνώμη μου.

Κατηγορίες: Ασκήσεις Ενδυνάμωσης

Στη στήλη “Ασκήσεις Ενδυνάμωσης”, ο στόχος μας είναι να μοιραστούμε μαζί σας και να αποκωδικοποιήσουμε εμπειρίες, έννοιες, δεξιότητες, μεθόδους και εργαλεία που μπορούν, αν τα καλλιεργήσουμε συνειδητά, να μας υποστηρίξουν στην προσπάθειά μας να αναπτυχθούμε, προσωπικά και επαγγελματικά. Σκεφτείτε την σαν μίνι, βιωματικά workshops. ‘Η, ακόμη καλύτερα, έναν ακόμη τρόπο να έρθουμε, όλες και όλοι, ακόμη πιο κοντά. Ο δικός μας στόχος είναι να γίνει αυτή η στήλη μια ακόμη αφορμή για προσωπική αλλαγή και ενδύναμωση.

Τον τελευταίο καιρό με έχει απασχολήσει πολύ το θάρρος.
Τι σημαίνει, που το βρίσκουμε, είναι κάτι που το έχουμε όλοι/όλες μέσα μας ή μπορώ να το καλλιεργήσω;
Βλέποντας τους ανθρώπους στα νοσοκομεία, στα σούπερ μάρκετ, φαρμακεία, κούριερ που έφευγαν καθημερινά από το σπίτι τους για να είναι εκεί για όλους και όλες μας, αναρωτιόμουν ποια ήταν η κινητήριος δύναμη. Ξέρω πως σε (επικίνδυνα) πολλές περιπτώσεις ήταν ξεκάθαρα θέμα επιβίωσης, ανάγκης. Σε άλλες, μια αίσθηση καθήκοντος, ενδεχομένως. Αλλά, θάρρος; Ήταν, σε κάποιες, και θάρρος;
Και μετά, παρατηρώντας από μακριά το κίνημα Black Lives Matter, όλον αυτόν τον κόσμο στους δρόμους εν μέσω πανδημίας, και βλέποντας ντοκιμαντέρ για τις εμπειρίες των τρανς ατόμων στην Αμερική, όπως αυτό και και διαβάζοντας αναλύσεις σχετικά με τη γυναικεία ηγεσία εν μέσω πανδημίας, όπως αυτή, σκεφτόμουν, για μια ακόμη φορά και ανάμεσα σε χιλιάδες άλλες σκέψεις, τι είναι αυτό που μας παρακινεί να ξεβολευτούμε, να βγούμε από τη ζώνη ασφαλείας μας, να διεκδικήσουμε αυτό που χρειαζόμαστε για τον εαυτό μας, την οικογένεια μας, την κοινότητα μας και την κοινωνία μας; Είναι μόνο θάρρος, ή είναι και θάρρος;

Δεν είμαι σίγουρη ότι έχω ολοκληρωμένες απαντήσεις σε όλα τα παραπάνω.
Αυτό που σίγουρα έχω είναι τη δική μου ερμηνεία για το θάρρος, τη σιγουριά ότι
το θάρρος είναι μέρος των μικρών, καθημερινών μας αποφάσεων και πράξεων, και όχι μια δύναμη στην οποία ανατρέχουμε μόνο στα “μεγάλα’ και στα “σημαντικά”, και ορισμένους τρόπους με τους οποίους πειραματίζομαι το τελευταίο διάστημα για να γίνω ακόμη πιο θαρραλέα (και πως πάει αυτό).

1. Θάρρος είναι να μπορείς να πεις “Δεν ξέρω, αλλά ενδιαφέρομαι πολύ να μάθω.”
Πολλές φορές έχουμε την απαίτηση από τον εαυτό μας να τα ξέρει όλα.
Όταν σε προσλαμβάνουν σε μια δουλειά, ίσως θεωρείς πως έπρεπε ήδη να ξέρεις αυτό
που, στα αλήθεια, θέλεις πάρα πολύ να ρωτήσεις γιατί δεν έχεις ιδέα τι πρέπει να κάνεις.
Αν θεωρείσαι ειδικός/ή σε ένα θέμα και σου κάνουν μια ερώτηση σχετικά με αυτό, η πρώτη αντίδραση είναι πως είναι απαραίτητο να απαντήσεις, ακόμη κι αν δεν είσαι 100% σίγουρη/ος για αυτό που έχεις να πεις.
Όταν θέλεις να υποστηρίξεις μια προσπάθεια, να συμβάλεις στο να συντελεστεί μια κοινωνική αλλαγή, αλλά δεν ξέρεις τον τρόπο, συχνά θεωρείς πως θα έπρεπε να ξέρεις ήδη τον τρόπο ή να βρεις μόνος/μόνη σου τον τρόπο.
Πόσες φορές έχεις βρεθεί σε μια κουβέντα που δεν έχεις ιδέα για ποιο πράγμα μιλούν οι γύρω σου, αλλά νεύεις συγκαταβατικά σαν να συμμετέχεις, γιατί μάλλον νομίζεις ότι θα έπρεπε να ξέρεις;
Όλα τα παραπάνω παραδείγματα έχουν ένα κοινό παρονομαστή - τον περιορισμό.
Τον περιορισμό της γνώσης μου, των εμπειριών μου, της προσωπικής και κοινωνικής αλλαγής.
Το θάρρος εδώ βρίσκεται στο να πιστέψεις ότι δεν γίνεται να τα ξέρεις όλα και ότι δεν υπάρχουν “σωστές και λάθος ερωτήσεις”. Υπάρχουν ερωτήσεις. Και για να προχωρήσουμε μπροστά χρειάζεται να τις κάνουμε σε εμάς, τους/τις γύρω μας και να καλλιεργούμε, από όπου και να βρισκόμαστε, μια κουλτούρα ανοιχτή σε ερωτήσεις. Άρα μια κουλτούρα ανοιχτή στη γνώση.

2. Θάρρος είναι να μπορείς να πεις “Έκανα λάθος, τι μπορώ να κάνω καλύτερα την επόμενη φορά;”
Το να παραδεχτείς ότι έκανες λάθος (ή ακόμη και ότι δεν κατάφερες να κάνεις κάτι), στο μυαλό σου ίσως παίζει ως ένα από τα χειρότερα σενάρια που μπορούν να σου συμβούν.
To σενάριο της ντροπής.
Ωστόσο, η γενική παραδοχή είναι ότι θα κάνεις λάθη, πολύ πιο συχνά από ό,τι νομίζεις.
Κι εδώ χρειάζεται να κάνεις στον εαυτό σου τις εξής 3 ερωτήσεις:
Τι θα κερδίσω εγώ αν δεν παραδεχτώ το λάθος μου;
Πως θα βοηθήσει τον/την σύντροφό μου, την ομάδα μου, την κοινότητα μου αν δεν
παραδεχτώ το λάθος μου;
Πως θα βοηθήσει εμένα και το περιβάλλον μου αν δεσμευτώ να μάθω από αυτό που δεν έκανα καλά, να εκπαιδευτώ, να συζητήσω και, την επόμενη φορά, να τα πάω ακόμη καλύτερα;
Αυτό το είδος του θάρρους βρίσκεται στις απαντήσεις όλων των παραπάνω.
Kαι είναι σημαντικό, την επόμενη φορά που η πρώτη αντίδραση θα είναι της μη παραδοχής, να αφιερώσεις χρόνο και ενέργεια να απαντήσεις με ειλικρίνεια τις παραπάνω ερωτήσεις και να παρατηρήσεις τι καινούργιο συνέβη.

3. Θάρρος είναι να μπορείς να πεις “ Για να καταφέρω αυτό που σκέφτομαι, χρειάζομαι τη βοήθειά σου”.
Έχουμε ξαναμιλήσει για αυτό και, λογικά, θα ξαναμιλήσουμε.
Η υποστήριξη και η βοήθεια που χρειαζόμαστε όλες και όλοι για να πετύχουμε αυτό που έχουμε σχεδιάσει, αυτό που χρειαζόμαστε, αυτό που μας προέκυψε και χρειάζεται την άμεση προσοχή μας, είναι μια κλωστή, ένα νήμα που διαπερνά όλες μας τις προσπάθειες να γίνουμε η καλύτερη εκδοχή του εαυτού μας.
Όπως λεει και η Brene Brown, “ Το να εκδηλώνουμε την ευαλωτότητά μας είναι το ρίσκο που χρειάζεται να πάρουμε, καθώς αναζήτουμε τη σύνδεση.”
Αν θες να αλλάξεις δουλειά, θα χρειαστεί να αναζητήσεις βοήθεια (και) από το δίκτυό σου. Αν ο στόχος σου είναι να φέρεις την αλλαγή σε ένα θέμα που σε αγγίζει, που σε ενοχλεί, που θα ήθελες να δεις να γίνονται τα πράγματα διαφορετικά, θα χρειαστεί να αναζητήσεις υποστήριξη από την κοινότητα σου, αλλά κι από άλλες, διαφορετικές από τη δική σου, κοινότητες. Αν χρειάζεσαι περισσότερο χρόνο για να βάλεις τάξη στις σκέψεις σου ή περισσότερο χρόνο για σύνδεση και επαφή με άλλους ανθρώπους, θα χρειαστεί αρχικά να το παραδεχτείς και μετά να το ζητήσεις.
Το θάρρος εδώ βρίσκεται στην παραδοχή. Ότι δεν μπορούμε και δεν πρέπει να τα κάνουμε όλα μόνες/μόνοι.

4. Θάρρος είναι να μπορείς να πεις “Αυτό που έγινε είναι ενάντια σε αυτά που πιστεύω. Ποια είναι η γνώμη σου;”
Θα κλείσω με το πιο δύσκολο (για εμένα). Το θάρρος των δύσκολων, και άβολων, συζητήσεων που αποτέλεσε νομίζω και την κινητήριο δύναμη πίσω από όλα αυτά που γράφω σήμερα εδώ.
Mέχρι πολύ πολύ πρόσφατα οι δύσκολες συζητήσεις για όλα αυτά που συμβαίνουν γύρω μας - την ανισότητα, τον σεξισμό, τα στερεότυπα, την καταπάτηση των μειονοτήτων, το δικαιολογημένο θυμό αυτών των μειονοτήτων, την δική μου υποστήριξη στην μηδενική ανοχή για να πω μόνο μερικά - ήταν ο τόπος μέσα στον όποιον, ότι και αν συνέβαινε, όποιον/αν και να είχα απέναντί μου, έχανα το θάρρος μου. Παντελώς. Για 2 βασικούς λόγους που συνδέονται με όλα τα παραπάνω.
Πρώτον, με κυρίευε ο θυμός, η αγανάκτηση και η απελπισία για αυτά που ακούω και έτσι έχανα τη διάθεσή και τη ψυχραιμία μου για διάλογο. Και αποχωρούσα. Πολλές φορές πριν καν μου δώσω την ευκαιρία να εκφραστώ.
Δεύτερον, θεωρούσα ότι δεν έχω την ικανότητα και ούτε τις γνώσεις να εκφραστώ τόσο περίτεχνα ή εύγλωττα όσο το άτομο που είχα απέναντί μου. Και αυτό θα είχε, και είχε ως ένα βαθμό, αποτέλεσμα να αισθάνομαι πως δεν μπορώ να αντεπεξέλθω.
Όμως, αυτό δεν με εξυπηρετούσε πια, δεν ήμουν ήρεμη, αισθανόμουν ότι δεν ήμουν αληθινή με τον εαυτό μου, με τις αξίες μου κι αυτό με παίδευε.
Έψαξα, λοιπόν, να βρω το θάρρος αρχικά να μην αποχωρώ από αυτές τις δύσκολες συζητήσεις. Και μετά, σιγά σιγά, να βρω το θάρρος να συμμετέχω. Μια ερώτηση, ένα επιχείρημα, ένα ποστ τη φορά. Και το βρήκα σε όλα τα παραπάνω.
Στην κατανόηση ότι δεν υπάρχουν χαζές ερωτήσεις, ότι δεν μπορώ και δεν πρέπει να τα ξέρω όλα αλλά θέλω πολύ να μάθω, ότι δεν χρειάζεται να τα κάνω όλα μόνη μου και ότι δεν θα τα κάνω όλα σωστά με την πρώτη (ενδεχομένως ούτε με τη δεύτερη).

Θεωρώ πως μέσα σε όλα αυτά τα παράξενα και πρωτόγνωρα που μας συμβαίνουν καθημερινά, που άλλους/ες μας επηρεάζουν λιγότερο, άλλους/ες πολύ περισσότερο,
είναι απαραίτητο να μιλήσουμε για το θάρρος και πως μπορεί να μας υποστηρίξει στην προσπάθεια μας για την προσωπική και συλλογική εξέλιξη και κοινωνική αλλαγή.

Εσύ, ποιο από όλα αυτά θα διαλέξεις να πεις αύριo;

*Θα χαρώ πολύ να μου γράψετε τι σκέφτεστε για αυτό που διαβάσατε στο pinelopi@womenontop.gr