Women we trust | Το άρωμα των βοτάνων της Ευαγγελίας Κουτσοβούλου

Στη σειρά Women we trust, η Άννα Μπουνάτσου συνομιλεί με νέες επιχειρηματίες που έφτιαξαν κάτι καινούριο από το μηδέν, με την πολύτιμη υποστήριξη του The People’s Trust. Αν θέλεις να μάθεις πώς φτιάχνεται μια επιχείρηση, ποια είναι τα εμπόδια που θα συναντήσεις, αν το επιχειρείν είναι για σένα και ποιος μπορεί να σε βοηθήσει να ξεπεράσεις τις προκλήσεις που θα βρεις στο δρόμο σου, έλα να γνωρίσεις αυτές τις γυναίκες που κάνουν το όνειρό τους πραγματικότητα -και πιστεύουν ότι μπορείς να κάνεις κι εσύ το ίδιο.

«Το 2014 πήρα την απόφαση κι επέστρεψα μόνιμα στην Ελλάδα» λέει η Ευαγγελία Κουτσοβούλυ, ιδρύτρια του Daphni's and Chloe. «Μέχρι πρότινος έμενα στην Ιταλία όπου έκανα μια τελείως διαφορετική δουλειά από αυτήν που κάνω τώρα. Αμέσως μόλις τελείωσα το Πανεπιστήμιο -έχω τελειώσει τη Φιλοσοφική Σχολή στην Μπολόνια- εργάστηκα για αρκετά χρόνια ως αρθρογράφος. Πάντα όμως μου άρεσε να μαγειρεύω. Μεγάλωσα σε μια οικογένεια όπου υπάρχει η αντίληψη της ποιότητας των πρώτων υλών και πάντα τρώγαμε πολύ υγιεινά, όχι από πεποίθηση, αλλά επειδή έτσι αισθανόμασταν. Κάποια στιγμή, χωρίς να έχω καμία προδιάθεση να ξεκινήσω μια δική μου επιχείρηση κι ενώ ακόμη ζούσα στο εξωτερικό, συνειδητοποίησα ότι έχουμε τόσα παραδοσιακά προϊόντα και βότανα στην Ελλάδα τα οποία είναι εξαιρετικής ποιότητας, είναι πρώτες ύλες οι οποίες έχουν ανταγωνιστική ποιότητα συγκριτικά με άλλες χώρες, ωστόσο δεν έχουμε καθόλου δομές ώστε αυτά τα φυσικά βότανα να μετατραπούν σε εμπορικά προϊόντα. Η δική μου σχέση με το φαγητό και το γεγονός ότι ήμουν εκτός της χώρας μου, μου γέννησε αυτό το ενδιαφέρον, να ανακαλύψω τι μπορεί να συμβεί όταν κάτι που παράγεται σε μικρή κλίμακα και καταναλώνεται εξ ολοκλήρου στην τοπική αγορά βγει έξω από αυτό το πλαίσιο». 

Κάπως έτσι έφτασες στο σημείο να δημιουργήσεις το Daphni’s and Chloe;

Κάπως έτσι ξεκίνησε η ιδέα το 2013- 2014. Η λογική είχε ως εξής: ένας πολύ καλός παραγωγός που δεν έχει τα μέσα, τον τρόπο να προσεγγίσει νέες αγορές και το προϊόν του μένει στάσιμο -κάτι που συμβαίνει πολύ συχνά με τα ελληνικά προϊόντα- να έχει μία συνεργάτιδα επιχείρηση που να μπορεί να «ταξιδέψει» τον κόπο του σε όλο τον κόσμο. Είδα, λοιπόν, ότι με αυτό τον κλάδο δεν ασχολείται κανείς και θα ήταν μια πολύ ενδιαφέρουσα περιπέτεια. Από την αρχή απευθυνθήκαμε σε αγορές του εξωτερικού κι αυτό διότι ένας, Έλληνας δεν χρειάζεται εμάς για να βρει αυτό που χρειάζεται. Πήγαμε λοιπόν στο κοινό που δεν μπορεί να έχει εύκολα πρόσβαση σε ένα τόσο καλό ελληνικό βότανο. Απευθυνόμαστε σε χώρες της Ευρώπης, στις ΗΠΑ, όπου ο κόσμος έχει συνηθίσει τα βότανα να είναι κάτι σκόνες μέτριες που χρησιμοποιούν σε περίπτωση ανάγκης και πολλές φορές δεν έχουν δοκιμάσει την πραγματική γεύση και μυρωδιά των βοτάνων. Ήδη η αγορά έχει εξελιχθεί πολύ. Μικρά μαγαζιά έχουν ενδιαφερθεί να φέρουν προϊόντα σαν τα δικά μας. Για παράδειγμα, οι Ολλανδοί, οι οποίοι δεν έχουν καμία τρομερή κουλτούρα στο φαγητό,  σιγά σιγά έχουν αρχίσει να δίνουν μεγαλύτερη σημαία στο τι τρώνε.

Ποιο είναι το πιο ωραίο και ποιο το πιο δύσκολο στο να είσαι επιχειρηματίας;

Ίσως το πιο όμορφο είναι οι αντιδράσεις και οι  παρατηρήσεις που έρχονται έξω από την  εταιρεία μας. Με τους ανθρώπους που συνεργάζεσαι συνηθίζεις τους ρόλους, την επαγγελματική επαφή. Ποτέ όμως δεν παύει να με εκπλήσσει πως κάποιοι άνθρωποι, με γνώσεις, με καριέρα, ακόμα και τώρα αφιερώνουν λίγο από το χρόνο τους να μας βοηθήσουν, αν τυχόν χρειαστεί, χωρίς κανένα συγκεκριμένο λόγο. Μας δείχνουν ότι εκτιμούν το ότι βλέπουν μια γυναίκα να επιχειρεί. Οι αντιδράσεις που έχω λάβει στη μέχρι τώρα πορεία μου ήταν πάντα θετικές. Σίγουρα είναι και τύχη σε ένα σημαντικό βαθμό και παίζει ρόλο και η προσέγγιση κάθε ανθρώπου απέναντι σε αυτό που κάνει. Είναι ευχάριστη η ανταπόκριση. Από την άλλη βέβαια δεν είναι και καθόλου συχνό. Οι γυναίκες που ασχολούνται επαγγελματικά κι επιχειρηματικά στον τομέα του φαγητού στην Ελλάδα είναι λίγες και σχεδόν γνωριζόμαστε και βοηθάμε η μία την άλλη. Θα ήταν ωραίο να είναι περισσότερες. Το καλό λοιπόν είναι η θετική αντίδραση κι ο ενθουσιασμός. Το κακό είναι ότι είμαστε ακόμα πολύ λίγες.

Από την καθαρά επαγγελματική του πλευρά, έχει πάντα κινδύνους και πρέπει να προσέχεις. Δεν παύει ποτέ να είναι δύσκολο. Το θέμα είναι ότι με το πέρασμα του χρόνου η επιχείρηση δυναμώνει κι αποκτάω εμπειρία. Δεν υπάρχει το άγχος που υπήρχε στην αρχή, όταν όλο αυτό που σήμερα λέγεται Daphni’s and Chloe, ξεκινούσε από το μηδέν. Δεν γνωρίζαμε, αλλά δεν επαναπαυθήκαμε ποτέ. Πολλά πράγματα σχετικά με το αντικείμενο τα έμαθα στην πορεία. Ένα καλό που μου έδωσε η προηγούμενη δουλειά είναι ότι μου έδειξε τον τρόπο να ψάχνω να βρω κάτι. 

Πως κινηθήκατε και κινείστε εμπορικά με το Lockdown;

Εμείς δε λειτουργούμε σε φυσικό κατάστημα κατά βάση αλλά σε πολύ σπάνιες περιπτώσεις μπορεί να έρθει κάποιος εδώ. Έχουμε κρατήσει μόνο ένα μικρό πωλητήριο, το οποίο λειτουργεί περισσότερο τους καλοκαιρινούς μήνες με ξένους επισκέπτες, επειδή είμαστε πιο γνωστοί εκτός συνόρων από ό,τι εγχώρια. Συνεπώς είναι σπάνιο να περάσει κάποιος από εδώ. Προμηθεύουμε κάποια από τα καλύτερα ντελικατέσεν στον κόσμο και μάλιστα είμαστε η πρώτη ελληνική εταιρεία που καταφέρνει και εισχωρεί σε κάποια από αυτά. Υπάρχουν εστιατόρια που παραγγέλνουν από εμάς, καθώς και κάποιοι πελάτες που πραγματοποιούν παραγγελίες εξατομικευμένα. Δεν μπορώ να πω ότι έχουμε κάποιο παράπονο. Είμαστε ίσως από τους τυχερούς. Έχουμε ένα κοινό που μας αγαπάει και μας υποστηρίζει θερμά. Εργαζόμαστε με ένα προϊόν το οποίο το αγαπάμε και το προσέχουμε κι εμείς. Παίρνουμε μόνο τα καλύτερα και τα ανώτερα χωρίς να κάνουμε παζάρια. Φροντίζουμε να δουλεύουμε με επαγγελματίες προμηθευτές και σεβόμαστε ο ένας τον άλλο. Έχουμε συνεργάτες και πελάτες από την πρώτη μέρα μέχρι σήμερα. Υπάρχουν κι αναποδιές πού και πού, αλλά σίγουρα βοηθάει όλη αυτή η δομή με τη χρονοβόρα πορεία της και το χτίσιμό της ώστε να προχωράμε σταθερά με ανθρώπους δίπλα μας.

Φοβήθηκες στην αρχή;

Ακόμα φοβάμαι πολλές φορές. Ίσως λιγότερο από την αρχή. Πριν ξεκινήσω δεν φοβήθηκα γιατί δεν είχα ιδέα του τι θα αντιμετώπιζα. Έχουν υπάρξει και στιγμές που έχουμε ζοριστεί πολύ και έχουμε τρομοκρατηθεί. Αλλά όσες φορές έχει τύχει κάτι σχετικό, έχουμε ξεπεράσει και τις δυσκολίες και το φόβο και φτάσαμε στο στόχο μας.

Σκέφτηκες ποτέ να τα παρατήσεις;

Πίστευα στην ιδέα κι ακόμα πιστεύω. Είναι και θέμα χαρακτήρα. Δεν το βάζω κάτω εύκολα και δεν απογοητεύομαι. Συνήθως όταν κάτι πάει στραβά σκέφτομαι αν και τι έκανα λάθος. Μέχρι στιγμής τα λάθη μας προσέχαμε να μην έχουν μεγάλο κόστος, όχι μόνο οικονομικό αλλά και χρονικό και ψυχολογικό.

Το The People’s Trust πως το βρήκες;

Το βρήκα από ένα γνωστό, με τον οποίο συνεργαζόμαστε κιόλας. Εκείνος έκανε το δεύτερο κατάστημά του με τη βοήθεια του The People’s Trust και μου το συνέστησε ανεπιφύλακτα όταν του ανέφερα την ιδέα μου. Μας διευκόλυναν τρομερά. Η υποστήριξή τους σε εκείνη τη φάση μας ήταν απερίγραπτη. Ξέρω ότι, αν έρχονταν τώρα να μας δουν, όπως έχουμε πορευτεί, πραγματικά θα χαίρονταν με την εξέλιξή μας. Μας βοήθησαν να δημιουργήσουμε το εργαστήριο πριν από 2 χρόνια. Μας ενίσχυσαν και οικονομικά και συμβουλευτικά. Τους ευχαριστώ.

Υπάρχει κάτι που θα ήθελες να ξέρεις πριν μπεις στη διαδικασία να ξεκινήσεις τη δική σου επιχείρηση;

Ναι. Πολλές φορές αυτοί που ξεκινούν μικρές επιχειρήσεις δεν έχουν την επιλογή του «μαξιλαριού» σαν κεφάλαιο. Τα έξοδα τρέχουν και είναι σημαντικό μια επιχείρηση να είναι υγιής από την αρχή. Εγώ δεν είχα προσωπική εμπειρία και χάσαμε χρόνο σε διαδικασίες στις οποίες πολλές φορές χρειάζεται να θέτεις σωστά και ρεαλιστικά τις προτεραιότητές σου, ώστε να κάνεις το οτιδήποτε με όσα χρήματα διαθέτεις. Μπορεί να υποτιμήσαμε το βαθμό δυσκολίας σε εργασίες τις οποίες κανονικά θα έπρεπε να είχαμε αναθέσει σε ειδικούς. Λόγω της προηγούμενης εργασίας μου, όμως , ευτυχώς για μένα, είχα πολλούς φίλους γραφίστες φωτογράφους, εξαιρετικούς επαγγελματίες οι οποίοι βοήθησαν με πολύ χαμηλό κόστος να φτιάξουμε μια όμορφη εταιρική ταυτότητα. Όμως οι περισσότεροι άνθρωποι δεν έχουν αυτή την τύχη. Είναι σημαντικό να παρουσιάζεις επαγγελματικά και όμορφα τη δουλειά σου. Ένα πράγμα, λοιπόν, για το οποίο έχουμε μετανιώσει είναι ότι για διάφορους λόγους μπορεί να κάναμε κάτι μόνοι μας ενώ χρειαζόμασταν έναν ειδικό κι αυτό είχε τις αντίστοιχες συνέπειες.

Τι συμβουλή θα έδινες σε μια γυναίκα που θέλει να ξεκινήσει τώρα τη δική της επιχείρηση;

Θα την συμβούλευα, πριν πάρει αποφάσεις, να έχει μελετήσει, όσο το δυνατόν περισσότερο και καλύτερα, κάθε πλευρά του αντικειμένου με το οποίο θέλει να ασχοληθεί. Να έχει μια αντίληψη με τι έρχεται αντιμέτωπη. Τα πιο δύσκολα εμπόδια που συναντάμε είναι αυτά που δεν έχουμε φανταστεί. Ό,τι δεν προγραμμάτισες καλά ενώ θα μπορούσες να το είχες δει. Θέλει μελέτη κι ανάλυση. Η επιχείρηση θέλει ακρίβεια. Η δεύτερη θα ήταν να δει πως το έχουν κάνει οι άλλοι. Όταν δεν ξέρεις από πού να το πιάσεις κι από πού να ξεκινήσεις, χρειάζεται να βρεις κάποια που το έχει ήδη κάνει και την θαυμάζεις, με αποτέλεσμα να εμπνέεσαι από εκείνη. 

Ανέφερες ότι είχες μια πολύ θετική ανταπόκριση ως επιχειρηματίας γυναίκα. Έχεις βιώσει όμως κάποια άλλη διάκριση ως επιχειρηματίας λόγω φύλου;

Ίσως είμαι από τις τυχερές. Είμαι όμως γενικά ένας άνθρωπος με αρκετά δυναμικό χαρακτήρα. Σαφώς κι έχω έρθει αντιμέτωπη με επαγγελματία ο οποίος είναι συνηθισμένος να λειτουργεί αυταρχικά. Συχνά μια γυναίκα, όταν αντιμετωπίζει τέτοιου είδους αντιδράσεις, ίσως κάνει πίσω γιατί νιώθει ότι απειλείται. Αλλά εγώ είμαι από εκείνες που, αν έχω δίκιο, θα επιμείνω να γίνει αυτό που λέω. Έχω δει όμως κοπέλες που δεν μπορούν να επιβάλλουν το λόγο τους ,επειδή ο άλλος τις βλέπει υποτιμητικά. Δεν μπορούν όλοι να αντιδρούν με τον ίδιο τρόπο. Δεν έχουμε όμως να φοβηθούμε τίποτα. Δεν πρέπει να μας φοβίζει τίποτα. 

Σχετικά με το The People’s Trust

Το The People’s Trust, είναι ένας ιδιωτικά χρηματοδοτούμενος, μη κερδοσκοπικός οργανισμός που υποστηρίζει νεοσύστατες και υφιστάμενες μικρές επιχειρήσεις όλων των κλάδων, παρέχοντας μικροχρηματοδότηση μέχρι το ποσό των €10.000 και δωρεάν υπηρεσίες επιχειρηματικής ανάπτυξης. Όραμά του, να συμβάλει στη μείωση της ανεργίας στην Ελλάδα μέσω της ενίσχυσης της επιχειρηματικότητας. Για το λόγο αυτό, προσφέρει στους επιχειρηματίες του αύριο τα εφόδια που χρειάζονται για να μετατρέψουν τις ιδέες τους σε βιώσιμες επιχειρήσεις. Αναζήτησε περισσότερες πληροφορίες στο https://www.thepeoplestrust.org/.