Μικρη βοηθεια, μεγαλες αλλαγες

Κατηγορίες: Επιχειρηματικότητα, Στον Κόσμο

Το έχουμε παρατηρήσει/ξαναγράψει αρκετές φορές: τα επιτυχημένα αναπτυξιακά προγράμματα, σε όλες τις περιοχές και κοινωνίες του πλανήτη που χρειάζονται στήριξη, από μέσα ή απ’ έξω, δίνουν αξιοσημείωτα μεγάλη έμφαση στις γυναίκες: στην υποστήριξη, τη δικτύωση, την ενδυνάμωση, την αξιοποίηση του δυναμικού τους. Το γιατί, έχει παρατηρηθεί/ξαναγραφτεί πολλές φορές και αλλού (να, δες εδώ): γιατί αποδεικνύεται, ξανά και ξανά, μέσα από την πράξη, ότι στην πλειοψηφία τους οι γυναίκες είναι πιο υπεύθυνες και προσεκτικές και θέλουν να αλλάξουν τη ζωή τους με περισσότερο πάθος και πείσμα απ’ ότι οι άντρες.

Το αν και πώς αυτή η στρατηγική υλοποιείται και στην Ελλάδα, ανοίγει μια μεγάλη κουβέντα. Τα χειροπιαστά αποτελέσματα, όμως, που φέρνουν αντίστοιχα προγράμματα σε άλλες, πιο δυσκολεμένες και πιο «δύσκολες» κοινωνίες, είναι εντυπωσιακά –και πιο προφανή απ’ ότι νομίζουμε.

Ζητήσαμε από την Action Aid, που πραγματοποιεί εδώ και χρόνια προγράμματα μικροδανεισμού σε αναπτυσσόμενες χώρες τις Αφρικής, να μας φέρει σε επαφή με δύο γυναίκες, των οποίων η ζωή (και όχι μόνο η επαγγελματική, αλλά και η προσωπική και η οικογενειακή) άλλαξε μέσα από τη συμμετοχή τους σε συνεταιρισμούς μικροδανεισμού. Οι ιστορίες τους μιλάνε από μόνες τους.

«Κάθε γυναίκα πρέπει να ξέρει ότι έχει δικαίωμα να εκπληρώσει τα όνειρά της»

Ήμουν μόλις 16 όταν άρχισα να πουλάω ρούχα δεύτερο χέρι, λέει η Genet Tadese, 32 ετών σήμερα, με δύο παιδιά. Έχω έναν αδερφό και τρεις αδερφές, μεγαλύτεροί μου όλοι. Η μητέρα μου και ο πατέρας μου πέθαναν όταν ήμουν μικρή. Τότε, όλοι μας υποχρεωθήκαμε να καλύπτουμε τις ανάγκες μας μόνοι μας. Η μεγαλύτερη αδερφή μου μου έδωσε 40 Birr (1,6 ευρώ) κι έτσι άρχισα να πουλάω μεταχειρισμένα ρούχα, που τα επιδιόρθωνα και τα καθάριζα.

Παρόλο που η δουλειά ήταν καινούρια για μένα και κουραστική, κατάφερα να βγάζω τουλάχιστον 10 με 20 Birr (0,4-0,8 ευρώ) την ημέρα, που ήταν αρκετά για να καλύπτω τις βασικές ανάγκες μου. Μερικές φορές βοηθούσα και τα αδέρφια μου. Πέρασα μεγάλες δυσκολίες. Πέρασα πολλές νύχτες με άδειο στομάχι. Συχνά δούλευα 16 ώρες την ημέρα κουβαλώντας τσάντες με ρούχα στην πλάτη. Όμως, παρά τις δυσκολίες, ποτέ δεν ένιωσα απελπισία. Μέσα μου ήξερα ότι θα καταφέρω όσα ονειρεύομαι.

Μετά από μερικά χρόνια, η μεγαλύτερη αδερφή μου μου πρότεινε να γίνω μέλος ενός συνεταιρισμού μικροδανείων που οργάνωνε η ActionAid. Εκείνη ήταν ήδη μέλος του συνεταιρισμού Ewketber. Στην αρχή, άρχισα να αποταμιεύω 2 Birr την εβδομάδα. Παρακολούθησα επίσης την εκπαίδευση για το πώς μπορεί κανείς να ξεκινήσει μια επιχείρηση, για το πώς κρατάς βιβλία και για γενικές γνώσεις διαχείρισης, που οργάνωσε η ActionAid. Μετά από έξι μήνες, πήρα ένα δάνειο 500 Birr (20 ευρώ). Τα χρήματα ήταν αρκετά και κατάφερα ν’ ανοίξω ένα μαγαζάκι στην αγορά. Το εισόδημά μου έφτασε στα 50 με 80 Birr (2-3,2 ευρώ) την ημέρα. Ξεπλήρωσα το χρέος μου μέσα σε μερικούς μήνες και πήρα δεύτερο δάνειο, για 1000 (40 ευρώ) Birr. Έτσι σιγά σιγά απέκτησα εμπειρία γύρω από τις επιχειρήσεις και στάθηκα στα πόδια μου οικονομικά.

Όταν ήμουν 20 ετών, γνώρισα τον άντρα μου. Έκανε την ίδια δουλειά με εμένα. Αμέσως αποφασίσαμε να μείνουμε μαζί. Είχαμε πια αρκετά χρήματα για να επιβιώσουμε, αλλά θέλαμε να δώσουμε μια καλύτερη ζωή στα παιδιά μας. Έτσι δουλέψαμε σκληρά, μέρα και νύχτα. Δύο χρόνια αργότερα, το 2003, έκανα το πρώτο μου παιδί. Είτε το πιστεύετε είτε όχι, κάθισα μόλις μερικές ημέρες στο σπίτι και μετά επέστρεψα στη δουλειά. Δύο χρόνια αργότερα, γέννησα το δεύτερο παιδί μας. Τώρα τα παιδιά μου είναι 10 και 8 ετών.

Πριν από 4 χρόνια, αποφασίσαμε αντί να πουλάμε ρούχα δεύτερο χέρι, να αρχίσουμε να φτιάχνουμε εμείς καινούρια. Θα μπορούσαμε να στήσουμε μια πολύ πετυχημένη επιχείρηση. Πήρα δάνειο 20.000 Birr (800 ευρώ) από το συνεταιρισμό για να αγοράσω ραπτομηχανή και άλλα υλικά. Μέσα σε έξι μήνες ξεπλήρωσα κι αυτό το δάνειο. Πριν από ένα εξάμηνο δανείστηκα ξανά 15.000 Birr. Τώρα μου μένουν μόνο 2.000 να ξεπληρώσω. Ο άντρας μου ράβει τα ρούχα κι εγώ τα πουλώ στο μαγαζί μας. Αυτή τη στιγμή βγάζω 8.000 με 10.000 Birr (320-400 ευρώ) το μήνα. Έχτισα ένα σπίτι που κοστίζει περισσότερα από 300.000 Birr (12.000 ευρώ). Έχω ένα τρίκυκλο ταξί που μας επιφέρει 3.000 το μήνα (120 ευρώ). Έτσι έχω καταφέρει να στέλνω τα παιδιά μου σε ιδιωτικό σχολείο. Χάρη στην ActionAid όλα άλλαξαν. Έκανα το όνειρό μου πραγματικότητα.

Κάθε φορά που συναντώ κάποια γυναίκα που ζει σε άσχημες συνθήκες, πάντα της λέω να είναι γενναία για να μπορέσει να αντιμετωπίσει τις δυσκολίες. Να βρει το ταλέντο της, να αρπάξει τις ευκαιρίες και να δουλέψει σκληρά. Συμβουλεύω όλες τις γυναίκες να ξέρουν ποια είναι τα δικαιώματά τους και να τα προστατεύουν. Πιστεύω ότι μόνο έτσι μπορούμε να πετύχουμε.

«Ποτέ μη σκοτώνεις τα όνειρά σου»

Ήμουν σε βαθιά απελπισία πριν γίνω μέλος του συνεταιρισμού μικροδανείων Ewketber, λέει η 45χρονη Genet Ephrem. Ζούσα με τον πρώην άντρα μου. Ήταν αλκοολικός. Δούλευε ως μεσίτης και έβγαζε μόλις 300 Birr (12 ευρώ) το μήνα, που δεν ήταν αρκετά για να επιβιώσουμε. Επιπλέον, εγώ είχα αναλάβει τη φροντίδα του πατέρα μου, που ζούσε στο σπίτι μας. Προσπαθούσα να μαγειρεύω και να πουλάω φαγητό, αλλά δεν μου έφταναν τα χρήματα, γιατί έπρεπε πρώτα να καλύψω τις δικές μας ανάγκες. Μερικές φορές δεν κατάφερνα να έχω αρκετό φαγητό για το παιδί μου. Συχνά έκλαιγα γιατί το έβλεπα να πηγαίνει για ύπνο νηστικό. Για κάθε μητέρα η χειρότερη στιγμή είναι να βλέπει το παιδί της να πεινάει. Όταν ένιωθα απελπισία, προσευχόμουν στο Θεό.

Το 2003 μια φίλη μου μπήκε σε ένα συνεταιρισμό μικροδανεισμού που οργάνωνε η ActionAid. Μέσα σε μια εβδομάδα γράφτηκα κι εγώ. Ξεκίνησα αποταμιεύοντας 2 Birr την εβδομάδα. Η εκπαίδευση μου ως μέλος του συνεταιρισμού άλλαξε τον τρόπο που βλέπω τις επιχειρήσεις και την φιλοσοφία μου στη ζωή. Με εκπαίδευσαν για τους τρόπους με τους οποίους μπορεί κανείς να δημιουργήσει μια επιτυχημένη επιχείρηση, για το πώς να κρατώ τα βιβλία μου, πώς να νιώσω αυτοπεποίθηση. Άρχισα να καταλαβαίνω και να εκτιμώ τις ευκαιρίες που είχα μπροστά μου. Έξι μήνες αργότερα, πήρα το πρώτο μου δάνειο για 500 Birr (20 ευρώ) και άρχισα να πουλάω φαγητό, γιατί είμαι καλή μαγείρισσα. Μέσα σε μερικούς μήνες ξεπλήρωσα το δάνειο και δανείστηκα 1000 Birr (40 ευρώ) ακόμα. Η επιχείρησή μου πήγαινε καλά κι άρχισα να βγάζω 50 με 70 Birr (2-2,8 ευρώ) την ημέρα.

Τότε αποφάσισα να χωρίσω με τον άνδρα μου γιατί με παραμελούσε, δεν με βοηθούσε και συνέχιζε να πίνει. Μέσα σε δύο χρόνια έχτισα δύο δωμάτια που θα μπορούσα να νοικιάζω, τα οποία κόστισαν 50.000 (2.000 ευρώ). Πήρα δάνειο 35.000 για την κατασκευή και μέσα σε ένα χρόνο το αποπλήρωσα. Επειδή το σπίτι μου είναι σε κεντρικό σημείο, έβγαζα καλά χρήματα από τα δωμάτια. Ως τώρα έχω βγάλει 6.000 (240 ευρώ) από το ενοίκιο. Τώρα χτίζω δύο ακόμα δωμάτια πίσω από το σπίτι μου. Έχω ήδη δανειστεί 15.000. Όταν τελειώσει η κατασκευή τους, θα ανοίξω ένα μικρό εστιατόριο.

Θέλω να ευχαριστήσω την ActionAid γιατί τώρα όλα έχουν αλλάξει. Η κόρη μου είναι ευτυχισμένη. Είναι 15 χρονών τώρα και πηγαίνει στην 8η τάξη σε ιδιωτικό σχολείο. Δεν ανησυχώ πια για τις βασικές μας ανάγκες. Ονειρεύομαι ότι στο μέλλον θα καταφέρω να χτίσω ένα τριώροφο κτίριο. Θέλω να πω μερικά πράγματα στις γυναίκες που βρίσκονται σε δύσκολη οικονομική κατάσταση. Η εκπαίδευση (μέσα από συνεταιρισμούς π.χ.) βοηθάει πολύ για να μάθετε ποια βήματα πρέπει να κάνετε. Δεύτερον, δουλέψτε σκληρά και ποτέ μη σκοτώνετε τα όνειρά σας. Νομίζω ότι αυτός είναι ο λόγος που εγώ πέτυχα.