Ένα start-up όλο γυναίκες

Τις γνώρισα καιρό πριν από την αυριανή Ημέρα της Γυναίκας, αλλά στο διάστημα που μεσολάβησε τις έμαθα και τις εκτίμησα ακόμα περισσότερο. Για τον επαγγελματισμό και την τόλμη τους. Για την ειλικρίνεια και τη σκληρή δουλειά τους. Για την ασταμάτητη προσπάθειά τους να εξελίσσονται, σε ένα χώρο που ίσως μέχρι πρόσφατα να μην τους ήταν αυτονόητος ή οικείος –ένα χώρο που τις περισσότερες φορές είναι μη-αυτονόητος και ανοίκειος στις γυναίκες γενικά –όχι εκ φύσεως, αλλά εκ νοοτροπίας.

Πρόσφατα, η Νάταλι Λεβή, η Λέλα Δρίτσα και η Κατερίνα Λάμπρου, η ομάδα πίσω από τη Nannuka, το πρώτο start-up με γυναίκες co-founders στην Ελλάδα, με προσκάλεσαν να συμμετάσχω στη δική τους εκδοχή της καμπάνιας #MakeItHappen, που τρέχει διεθνώς με σκοπό να βάλει τικ στα κουτάκια:

• μεγαλύτερη αναγνώριση των επιτευγμάτων των γυναικών
• καλύτερη πρόσβασή τους σε ηγετικούς ρόλους
• ίση, ενεργή συμμετοχή σε όλους τους τομείς της ζωής τους

Πριν από τη φωτογράφηση, οι Νανούκες με ρώτησαν “Ποια νομίζεις ότι θα είναι η πρόκληση για τις γυναίκες της επόμενης γενιάς;” και τους είπα το να τολμήσει η καθεμιά να ακούσει τον εαυτό της, το ποια θέλει να είναι σ” αυτή τη ζωή και να επιτρέψει και στους άλλους ανθρώπους γύρω της να είναι αυτό που θέλουν να είναι. Χωρίς ενοχές, πρέπει, δικαιολογίες και διδακτισμούς.

Και ύστερα σκέφτηκα, με τη σειρά μου, να μοιραστώ μαζί σας πράγματα που μου είπαν την πρώτη φορά που καθίσαμε να μιλήσουμε για τη Nannuka, τότε που το γραφείο τους ήταν πιο μικρό, αλλά οι ίδιες ήταν εξίσου τολμηρές, ειλικρινείς και αποφασισμένες. Για την έμπνευση όλων μας.

Πώς προέκυψε να φτιάξετε μαζί τη Nannuka;

Γνωριστήκαμε μέσω του blogging και σε μία φάση της ζωής μας που θέλαμε και οι τρεις να κάνουμε κάτι δικό μας -κάτι χρήσιμο και για άλλες εργαζόμενες μαμάδες- αποφασίσαμε να δημιουργήσουμε τη Nannuka, μια πλατφόρμα που να περιέχει ό,τι αναζητά ένας γονιός για βοήθεια στο σπίτι –και να τη δημιουργήσουμε μαζί. Πρώτα απ’ όλα τη φτιάξαμε γιατί έλειπε από μας και σκεφτήκαμε ότι κάποιος πρέπει να το κάνει.

Ήσασταν έτοιμες για ένα τέτοιο βήμα;

Ξεκινήσαμε να δουλεύουμε από το σπίτι, μόνες μας, πριν από δύο χρόνια περίπου, και είχαμε την τύχη η ιδέα μας να γίνει δεκτή με ενθουσιασμό από ανθρώπους που, σε αντίθεση με εμάς, ήξεραν πραγματικά από επιχειρήσεις. Εκείνοι μας υποστήριξαν, με όλη τους την καρδιά, σε θέματα που εμείς δε γνωρίζαμε, από το τι είναι το openfund και το open coffee, μέχρι το πού θα βρούμε καλούς developers και, φυσικά, επενδυτές, που να έχουν πρακτική εμπειρία και να μας βοηθήσουν να αποφύγουμε πράγματα άσκοπα, που θα μας έτρωγαν χρόνο και χρήμα.

Τι συμβουλή θα δίνατε σε μια γυναίκα που θέλει να ξεκινήσει κάτι δικό της, αλλά δεν είναι σίγουρη για το αν και πότε είναι η κατάλληλη στιγμή για να το κάνει;

Ξεκινάς να κάνεις κάι τέτοιο όταν έχεις ένα διαθέσιμο κεφάλαιο, που να καλύπτει τα χρήματα για την υλοποίηση, για να δημιουργηθεί, δηλαδή, τουλάχιστον, η πρώτη ολοκληρωμένη βερσιόν του προϊόντος που θέλεις να παρέχεις. Πρέπει, για παράδειγμα, αν είσαι web start-up, να μπορείς να πληρώσεις τον developer, αν δεν έχεις ήδη κάποιον στην ομάδα. Αλλά, από την πρώτη στιγμή, θα πρέπει να τρέξεις πολύ για να βρεις χρηματοδότηση (μέσω angel funds κυρίως, για να έχεις και την απαραίτητη καθοδήγηση από τους επενδυτές σου).

Πώς είναι αυτή τη στιγμή στην Ελλάδα να δουλεύει (και να αμείβεται) κάποιος σε/από ένα start-up;

Αν είναι συνιδρυτής, όπως εμείς, το σίγουρο είναι ότι θ’ αργήσει πολύ να πληρωθεί από την επιχείρησή του! Πέρα από αυτό, όμως, οι άνθρωποι που εργάζονται σ’ εμάς, αμείβονται κανονικά όλοι με ΙΚΑ, πληρώνονται χωρίς καθυστέρηση και είναι ενήμεροι για οτιδήποτε γίνεται στην εταιρεία. Αυτή είναι η δουλειά μας, το να εξασφαλίζουμε ότι υπάρχει μια σχέση έντιμη και ανοιχτή ανάμεσά μας. Κι επειδή σε ένα start-up ξεκινάει κανείς συνήθως να δουλεύει με χαμηλό μισθό, είναι σημαντικό να πιστεύει πολύ στην ιδέα για την οποία εργάζεται, να νιώθει ότι είναι αναπόσπαστο κομμάτι της ομάδας και ότι κάνει πραγματικά κάτι πρωτοποριακό. Μόνο έτσι μπορείς να αποδώσεις.

Είναι εύκολο να βρεις ανθρώπους που θα λειτουργήσουν με τον τρόπο αυτό;

Όχι. Εμείς έχουμε ψάξει πολύ και έχουμε αναγκαστεί να απορρίψουμε και ανθρώπους που δεν μπορούσαν να συνδεθούν με την ομάδα, που δεν πίστευαν σε αυτήν. Υπάρχει ένα κενό στη νοοτροπία των νέων που ψάχνουν δουλειά στην Ελλάδα αυτή τη στιγμή, είναι αρκετοί εκείνοι που δεν έχουν στ’ αλήθεια όρεξη να δουλέψουν, θέλουν μόνο να βρουν μία δουλειά. Άλλοι, προκειμένου να προσληφθούν, παρουσιάζουν μια ψεύτικη εικόνα στο βιογραφικό τους –κάτι που φυσικά πάντα αποκαλύπτεται στην πορεία και ζημιώνει όλη την ομάδα.

Ποιο είναι το σημαντικότερο μάθημα που έχετε πάρει από την ως τώρα διαδρομή σας ως επιχειρηματίες;

Η σημασία της καλής ομάδας. Το πόσο σπουδαίο είναι να μπορείς να αξιολογήσεις σωστά τους ανθρώπους. Το ότι είναι απαραίτητο να δουλεύεις με ανθρώπους που ξέρουν διαφορετικά πράγματα από σένα. Το να ακούς τους άλλους και να αξιοποιείς όλες τις επαφές σου. Το πώς μπορείς να κοιτάζεις γύρω σου και να αρπάζεις τις ευκαιρίες που υπάρχουν, να αφουγκράζεσαι την κοινωνία και να κάνεις τις συνθήκες που επικρατούν κομμάτι του προϊόντος που προσφέρεις.

Το ότι είστε γυναίκες σας δυσκόλεψε στο να μπείτε και να εξελιχθείτε στο χώρο των start-ups;

Είναι γεγονός ότι το startup community έχει στηθεί για άντρες, 25άρηδες, με άπειρο ελεύθερο χρόνο, χρόνο εκτός των ορίων που μέχρι τώρα θεωρούνταν επαγγελματικά όρια εργασίας. Είναι φτιαγμένο για ανθρώπους χωρίς οικογένεια, που είναι διαθέσιμοι συνεχώς, δεν αδιαθετούν και δεν εγκυμονούν. Ως εκ τούτου, ναι, συναντήσαμε και δυσπιστία. Παρότι δεν είμαστε πια 20 χρονών, και έχουμε όλες πίσω μας μια πορεία, και με ό,τι έχουμε καταπιαστεί έχουμε πετύχει, ωστόσο η εμπειρία μας δεν προερχόταν από το χώρο των start-ups. Όμως διεκδικήσαμε το να μας πάρουν στα σοβαρά, το να μας ακούσουν, να αρχίσουν να πιστεύουν ότι μια γυναίκα μπορεί να μπει με επιτυχία σ’ αυτό το χώρο.

Εσείς, ως μαμάδες, πώς αντέχετε να δουλεύετε για ένα start-up; Δεν είναι αλήθεια ότι πρέπει να αφιερωθείς σε αυτό 24/7;

Εμείς θεωρούμε ότι δείχνει μάλλον έναν αποτυχημένο τρόπο δουλειάς το να κάνεις τόσες υπερωρίες –δείχνει ότι δεν μπορείς να πετύχεις τους στόχους σου μέσα σε ένα λογικο πλαίσιο χρόνου. Το θέμα είναι να φτιάξεις μία δεμένη ομάδα στην οποία ο καθένας ξέρει τι πρέπει να κάνει και το κάνει αποτελεσματικά. Και βέβαια η ικανότητα του multi-tasking που έχουν οι περισσότερες γυναίκες βοηθάει, πολύ.

Έχετε ενοχές για τις ώρες και την ενέργεια που δίνετε στη δουλειά αντί για τα παιδιά σας;

Ναι, φυσικά, μάλλον καμία μητέρα δεν το γλιτώνει αυτό –οι άντρες μάλλον έχουν λιγότερες, πάντα. Από την άλλη πρέπει να το βλέπει κανείς και ρεαλιστικά: σε μια οικογένεια δε γίνεται να είναι και οι δύο γονείς career-oriented, δε γίνεται να μην υπάρχει κανένας από τους δύο στο σπίτι. Κάποια πράγματα τα περιορίζεις και κάποια τα χάνεις, για να βρεις την ισορροπία. Εμάς μας διευκολύνει στο να κάνουμε αυτό που θέλουμε και να είμαστε και κάποιες ώρες με τα παιδιά, το γεγονός ότι η δουλειά μας γίνεται σε μεγάλο βαθμό online και, όταν χρειάζεται, μπορούμε να την κάνουμε εν μέρει και από το σπίτι. Αλλά το βασικό, για όλες μας, είναι να κάνουμε τα πράγματα με μέτρο, έτσι ώστε να μη χάνουμε τελικά τον εαυτό μας. Μόνο τότε μπορούμε να είμαστε ευτυχισμένες.