Ημερομηνία: Πέμπτη, 28 Απριλίου 2022
Κατηγορίες: Diversity & Inclusion, Έρευνες, Νέα
Τα μέτρα περί ποσοστώσεων είναι ένα ζήτημα που μας ενδιαφέρει πολύ στο Women On Top -μπορείτε να παρακολουθήσετε τις σχετικές συζητήσεις μας τόσο στην Ημερίδα Women On Top in Business 2022 όσο και στο περσινό Fortune Most Powerful Women Summit. Λειτουργούν; Δεν λειτουργούν; Πώς μπορούν να λειτουργήσουν καλύτερα και τι άλλο χρειάζεται να κάνουμε ώστε να δούμε μια ουσιαστική αλλαγή στην εκπροσώπηση των γυναικών σε θέσεις ευθύνη;
Λίγο πριν από τη συμπλήρωση 1 χρόνου από την έναρξη εφαρμογής του νόμου 4706/2020 (17 Ιουλίου 2021), που επέβαλε τη γυναικεία εκπροσώπηση του 25% στα Δ.Σ. των εισηγμένων εταιρειών στην Ελλάδα, η RSM Board Diversity Survey παρουσίασε πρόσφατα ορισμένα συμπεράσματα για το πώς έχει διαμορφωθεί το εταιρικό τοπίο μέσα τους τελευταίους 22 μήνες.
Η RSM είχε ήδη πραγματοποιήσει μια μελέτη τον Μάιο του 2021, πριν την έναρξη εφαρμογής του νόμου και είχε μελετήσει σε βάθος τη μορφή και τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά των 160 περίπου διοικητικών συμβουλίων των ελληνικών εισηγμένων επιχειρήσεων καθώς και των 1.248 μελών που τα απάρτιζαν, με στόχο να εξετάσει το βαθμό ετοιμότητάς τους ως προς τις απαιτήσεις του νόμου και να καταλήξει σε τυχόν συσχετισμούς μεταξύ εταιριών και κλάδων.
Η δεύτερη έρευνα της εταιρείας, τον Οκτώβριο του 2021, μετά την εφαρμογή του νόμου, είχε ως στόχο να εξετάσει το βαθμό συμμόρφωσης των εισηγμένων εταιριών με τις απαιτήσεις του αναφορικά με την εταιρική διακυβέρνηση, μελετώντας σε βάθος τη μορφή και τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά των 152 πλέον διοικητικών συμβουλίων των ελληνικών εισηγμένων καθώς και των 1.224 μελών που τα απαρτίζουν. Μερικά από τα συμπεράσματα της έρευνας παρουσιάζονται εδώ -μπορείς όμως να διαβάσεις την πλήρη αναφορά εδώ.
Σύνθεση και αριθμός μελών διοικητικών συμβουλίων
Η μελέτη της RSM δείχνει ότι το σύνολο των μελών διαμορφώνεται πλέον σε 1.224 θέσεις έναντι 1.198 - παρατηρείται δηλαδή μία αύξηση 26 θέσεων συνολικά. Ένας λόγος για τον οποίο συνέβη αυτό ήταν ίσως και η τάση ορισμένων εταιρειών να αυξήσουν τον αριθμό των μελών του ΔΣ τους συνολικά, ώστε να μπορέσουν να εντάξουν γυναίκες σε αυτό, χωρίς να χρειαστεί να αποχωρήσουν άτομα από τη σύνθεσή του.
Διαφοροποίηση ανά φύλο
Τα διοικητικά συμβούλια εκπροσωπούνται πλέον από 926 άνδρες και 298 γυναίκες, που αντιστοιχεί σε ποσοστό 75,7% και 24,3% στο σύνολο των μελών. Σε σχέση με την προηγούμενη έρευνα της RSM, παρατηρείται σημαντική βελτίωση στην παρουσία γυναικών στα διοικητικά συμβούλια των εισηγμένων εταιριών καθώς ο αριθμός των γυναικών αυξήθηκε από 200 σε 298 και των ανδρών μειώθηκε από 998 σε 926.
Μελετώντας τα νέα μέλη που προστέθηκαν στα διοικητικά συμβούλια κατά την εξεταζόμενη περίοδο, παρατηρούμε ότι από τα 284 νέα μέλη που προστέθηκαν, τα 118 (41,5%) είναι γυναίκες και τα 166 (58,5%) είναι άνδρες. Παρατηρούμε λοιπόν ότι υπάρχει μία ανανέωση της σύνθεσης των διοικητικών συμβουλίων κατά 23% περίπου.
Είναι χαρακτηριστικό ότι μόνο οι 59 θέσεις ανώτατων μελών (πχ. Προέδρου, Αντιπροέδρου ή Διευθύνοντος Συμβούλου ή συνδυασμού αυτών) καλύπτονται από γυναίκες σε σχέση με τις 366 θέσεις που καλύπτονται από άνδρες. Αν και παρατηρείται βελτίωση σε σχέση με την προηγούμενη έρευνα, σύμφωνα με την οποία μόλις 47 θέσεις καλύπτονταν από γυναίκες (18% εκπροσώπησης έναντι 12%), υπάρχει σημαντικό χάσμα μεταξύ ανδρών και γυναικών στον τομέα αυτό.
Επίσης, μόλις 15 θέσεις Προέδρου διοικητικού συμβουλίου και 9 θέσεις Διευθύνοντος Συμβούλου καλύπτονται από γυναίκες, το οποίο σημαίνει ότι μόλις το 1% των εταιριών διαθέτουν γυναίκα ως Πρόεδρο του διοικητικού συμβουλίου σε σχέση με το 9% που είναι ο μέσος όρος της Ευρώπης.
Ένα σημαντικό ποσοστό γυναικών που προστέθηκαν στα διοικητικά συμβούλια έχουν δεξιότητες σε θέματα διαχείρισης ανθρώπινου δυναμικού, CSR, τις πωλήσεις και την παροχή νομικών υπηρεσιών. Ωστόσο, σε σύνολο 1.224 στελεχών μόλις 12 εξ’ αυτών έχουν εξειδίκευση στη διαχείριση ανθρώπινου δυναμικού και 6 στην Εταιρική Κοινωνική Ευθύνη (CSR).
Συγκέντρωση θέσεων στο ίδιο πρόσωπο
Η συγκέντρωση θέσεων στο ίδιο πρόσωπο είναι μία παράμετρος που όπως είναι κατανοητό δεν διευκολύνει την πολυμορφία στα διοικητικά συμβούλια -δυστυχώς, όμως, παρατηρείται αρκετά συχνά σε χώρες όπου πρωτοεισάγεται το μέτρο των ποσοστώσεων. Η έρευνα της RSM καταλήγει ότι σε 51 εταιρίες (ήτοι 1 στις 3) οι θέσεις Προέδρου και Διευθύνοντος Συμβούλου καλύπτονται από το ίδιο πρόσωπο. Επίσης σε 20 εταιρίες ο/η Διευθύνων/ουσα Σύμβουλος είναι παράλληλα και Αντιπρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου. Από τις εταιρίες αυτές, οι 10 έχουν ορίσει εκτελεστικό Πρόεδρο και οι υπόλοιπες μη εκτελεστικό ή ανεξάρτητο Πρόεδρο.
Συμπεράσματα
Από την μελέτη της σύνθεσης των διοικητικών συμβουλίων, διαπιστώνεται ότι η εφαρμογή του ν.4706/2020 έχει συμβάλει σημαντικά στη βελτίωση της πολυμορφίας αυτών δεδομένου ότι η υποχρεωτικότητα του νόμου ιδίως ως προς τη συμμετοχή και των δύο φύλλων αλλά και των ανεξάρτητων μη εκτελεστικών μελών δεν άφηνε περιθώρια μη συμμόρφωσης. Πέρα από αυτά τα δύο κριτήρια διαπιστώνεται ότι η εφαρμογή του νόμου οδήγησε και στη συμμετοχή νεότερων μελών αλλά και μελών που φέρνουν πολυμορφία ως προς την τεχνική τους κατάρτιση και τις δεξιότητες.
«Είναι όμως από μόνη της η κάλυψη δεικτών επαρκής για να διασφαλίσει την ποικιλομορφία σε ένα διοικητικό συμβούλιο;», σημειώνεται στην αναφορά της RSM. Μόνο μέσα από μία κουλτούρα ευαισθητοποίησης σχετικά με τη διαφορετικότητα και συμπερίληψης που θα επιτρέπει σε κάθε μέλος ξεχωριστά, ανεξάρτητα από το φύλο, την εθνικότητα, τις γνώσεις, τις δεξιότητες κ.τ.λ. να αντιμετωπίζεται ως ισότιμο μέλος της ομάδας, να έχει φωνή και να μπορεί έμπρακτα να συνεισφέρει τις σκέψεις του στο διοικητικό συμβούλιο χωρίς περιορισμούς, δύναται να επιτευχθούν οι στόχοι και τα οφέλη της ποικιλομορφίας.
Μπορείς να διαβάσεις και άλλα συμπεράσματα της έρευνας, σε σχέση με την εθνικότητα των μελών των ΔΣ, την ηλικία, την ανεξαρτησία τους, τον οικογενειακό χαρακτήρα ορισμένων ΔΣ, το ακαδημαϊκό επίπεδο των μελών και το μείγμα δεξιοτήτων τους, στην αναλυτική αναφορά της RSM, εδώ.