(Πολύ) χρήσιμα resources για την αναζήτηση εργασίας

Η Ολιάνα Φαλδαμή συμμετείχε ως μέντορας σε ένα από τα mentoring sessions του περσινού Live A Legacy και, στη συνέχεια, μοιράστηκε μαζί μας τις πολύτιμες σημειώσεις-σκέψεις της για όσες και όσους βρίσκονται σε διαδικασία αναζήτησης εργασίας (στην Ελλάδα ή στο εξωτερικό), τις οποίες συγκέντρωσε κατά τη διάρκεια της προετοιμασίας της για το mentoring session. Εμείς αργήσαμε να τις επεξεργαστούμε και να τις ποστάρουμε -τώρα, όμως, ίσως να σου φανούν ακόμα πιο χρήσιμες, αν η καινούρια δύσκολη συνθήκη έχει πατήσει pause στην αναζήτησή σου ή αν έχεις πλέον περισσότερο χρόνο να προετοιμαστείς για τα επόμενα επαγγελματικά σου βήματα.

Είναι σημαντικό να έχει κάποιος στο μυαλό του ότι η διαδικασία αναζήτησης εργασίας, και ακόμη περισσότερο η διαδικασία των συνεντεύξεων, είναι αμφίδρομη. Όσο η εταιρία/ο οργανισμός αξιολογεί τον κάθε υποψήφιο για να καταλάβει εάν είναι το σωστό fit με τη θέση, τόσο και η/ο υποψήφια/ος αξιολογεί εάν η εταιρία μπορεί να του προσφέρει αυτά που χρειάζεται για να αναπτυχθεί ως επαγγελματίας και να πετύχει τους στόχους του. 

Εντόπισα τρία βήματα γύρω από τα οποία μπορεί να δομηθεί η διαδικασία της αναζήτησης εργασίας και των συνεντεύξεων. Θεωρώ ότι είναι τα βήματα αυτά μπορεί να τα ακολουθήσει κάποια ή κάποιος ανεξάρτητα από τη χώρα στην οποία ψάχνει εργασία και τον κλάδο στον οποίο δραστηριοποιείται.

Σου προτείνω να χρησιμοποιήσεις τα παρακάτω ως ένα οδηγό με προτάσεις, να δοκιμάσεις εκείνες που σου ταιριάζουν και να απορρίψεις όσες δεν σε αφορούν. Σε αυτό το σημείο, θα ήθελα να σημειώσω ότι δεν έχω συμπεριλάβει συμβουλές για το βιογραφικό, το προφίλ στο LinkedIn, το cover letter κλπ., για τα οποία απαιτείται να αφιερώσεις χρόνο και συχνά να τα προσαρμόζεις για την κάθε θέση στην οποία κάνεις αίτηση. Θυμήσου ότι το βιογραφικό ή/και το προφίλ σου στο LinkedIn είναι η πρώτη επαφή που έχει μια εταιρεία μαζί σου, και βάσει αυτού θα λάβει την απόφαση να σε καλέσει στην επόμενη φάση της διαδικασίας.

Κάνε έρευνα 

Το αυτονόητο πρώτο βήμα. Υπάρχουν διάφορες πηγές - online και offline - στις οποίες μπορεί να βρει κάποιος χρήσιμες πληροφορίες. Σημειώνω παρακάτω πηγές που θα ανέτρεχα η ίδια - δες τα ως σημεία εκκίνησης για να ανακαλύψεις νέες ή να εμβαθύνεις περισσότερο σε θέματα που σε αφορούν.

• LinkedIn: μονόδρομος για όλα τα επαγγελματικά θέματα για εργαζομένους/ες και εργοδότες. Πέρα από ανοιχτές θέσεις εργασίας, έχεις πρόσβαση σε νέα και ενημερώσεις για όποιο industry σε ενδιαφέρει, έχεις την ευκαιρία να συνδεθείς με επαγγελματίες του κλάδου σου, να γίνεις μέλος διάφορων επαγγελματικών communities και φυσικά να συμπληρώσεις το δικό σου βιογραφικό. Χρησιμοποίησε το σύστημα των alerts για να λαμβάνεις ειδοποιήσεις για νέες θέσεις εργασίας απευθείας στο inbox σου.
• Glassdoor: άλλη μία πολύ χρήσιμη πηγή, όπου θα βρεις ανώνυμες αξιολογήσεις εταιριών και οργανισμών από άτομα που εργάζονταν ή εργάζονται εκεί, καθώς και στοιχεία για τις αμοιβές θέσεων, άλλες παροχές, τη διαδικασία των συνεντεύξεων κλπ. Καθώς θα διαβάζεις τις αξιολογήσεις στο glassdoor, είναι σημαντικό να τηρείς κάποια νοητική απόσταση από τις πληροφορίες που διαβάζεις και να έχεις στο μυαλό σου ότι συχνά η εμπειρία κάποιου μπορεί να διαφέρει από το μέσο όρο ή από κάποιου άλλου. Καλό θα είναι να προσεγγίζεις τα reviews με ανοιχτό μυαλό και να προσπαθείς να τα διασταυρώνεις με άτομα που γνωρίζεις ή άλλες πηγές.
• Άλλα site εύρεσης εργασίας. Ψάξε και ρώτα για τα sites που χρησιμοποιούνται περισσότερο στη χώρα όπου αναζητάς εργασία, έχοντας υπόψιν σου ότι μπορεί να υπάρχουν μικρότερα sites τα οποία εστιάζουν σε συγκεκριμένους τομείς (π.χ. στο AngelList θα βρεις ευκαιρίες εργασίας σε startups).
• Γραφεία διασύνδεσης πανεπιστημίου: εάν τελειώνεις τώρα το πανεπιστήμιο, επισκέψου το γραφείο διασύνδεσης της σχολής σου καθώς συχνά έχουν άμεση συνεργασία με επιχειρήσεις και έχουν πληροφορίες για internships, grad schemes και θέσεις που απευθύνονται σε άτομα χωρίς ή με μικρή προϋπηρεσία. 
• Career fairs: εκεί έχεις την ευκαιρία να μιλήσεις απευθείας με τις επιχειρήσεις, να ακούσεις για τις ανοιχτές θέσεις που έχουν και να κάνεις ερωτήσεις όχι μόνο για τις θέσεις αλλά και για την κουλτούρα και τις εντυπώσεις αυτών που είναι ήδη στην εταιρία.
• Headhunters: αυτό αφορά όσες έχουν ήδη εργασιακή προϋπηρεσία, καθώς οι headhunters, ή executive recruiters, ειδικεύονται στην κάλυψη θέσεων μεσαίου και υψηλού επιπέδου για τις εταιρείες-πελάτες τους. Οι περισσότεροι headhunters είναι εξειδικευμένοι σε ένα industry, οπότε αναζήτησε εκείνους που συνήθως προσλαμβάνουν για θέσεις που ταιριάζουν στο δικό σου προφίλ. 
• Συμβουλέψου το δίκτυό σου: ενημέρωσε τον κύκλο σου ότι βρίσκεσαι σε αναζήτηση εργασίας. Θα εκπλαγείς πόσο πρόθυμοι είναι οι γύρω μας να βοηθήσουν -και, σίγουρα, αν το έχουν στο μυαλό τους, όταν ακούσουν κάτι που ξέρουν ότι θα σε ενδιαφέρει, θα σε ενημερώσουν. Πολλές εταιρείες δίνουν κίνητρα στους εργαζομένους τους για να προτείνουν άτομα από τον κύκλο τους για ανοιχτές θέσεις (αυτό βασίζεται στην υπόθεση ότι τα άτομα του κύκλου τους θα έχουν παρόμοια χαρακτηριστικά με εκείνους, επομένως και περισσότερες πιθανότητες να ταιριάζουν με την εταιρεία).

Ενημερώσου

Η ενημέρωση είναι ιδιαίτερα σημαντική για κάθε επαγγελματία, σε όλη τη διάρκεια της σταδιοδρομίας της και ανεξάρτητα από τον κλάδο που δραστηριοποιείται. Η ενημέρωση για τις εξελίξεις, τα trends, την επικαιρότητα σε βοηθάει να εξελίσσεσαι, να παίρνεις ερεθίσματα για νέες ιδέες, δοκιμές, πειράματα και συχνά σε κάνει να ξεχωρίζεις από τους συνομήλικούς σου με αντίστοιχα προσόντα. 

Οι επιλογές ενημέρωσης είναι αναρίθμητες, όπως είναι και οι τρόποι πρόσβασης στην πληροφορία: websites, apps, newsletters, podcasts. Η συμβουλή μου να δοκιμάσεις και να πειραματιστείς και να κρατήσεις αυτά που σου προσφέρουν πληροφορίες με την περισσότερη αξία και που ταιριάζουν καλύτερα με τον τρόπο που δουλεύεις/την καθημερινότητά σου. Ενδεικτικά, παρακάτω προσθέτω κάποιες (προφανείς) πηγές:

• LinkedIn (και πάλι): ακολούθησε thought leaders στον τομέα σου, εταιρείες και οργανισμούς που σε ενδιαφέρουν έτσι ώστε το feed να εμπλουτιστεί με περιεχόμενο που θα έχει αξία για σένα.
• Google alerts: μία ιδιαίτερα χρήσιμη υπηρεσία της Google, όπου εισάγεις λέξεις-κλειδιά ή θέματα που σε ενδιαφέρουν και λαμβάνεις ειδοποιήσεις στο inbox σου όταν ανεβαίνει περιεχόμενο σχετικά με αυτά (π.χ. άρθρα, blogs, επιστημονικές έρευνες, σελίδες). Έτσι έχεις μία καλή εικόνα της επικαιρότητας και σου δίνεται η ευκαιρία να επισκεφτείς τις σελίδες που βρίσκεις πιο χρήσιμες.
• Ενημερωτικά newsletters - για την επικαιρότητα, το Industry σου, τα θέματα που σε ενδιαφέρουν εντός και εκτός δουλειάς.
• Κλαδικά περιοδικά. 
• Podcasts - μπορείς να εντάξεις τα podcasts την ώρα του commute σου, όταν κάνεις γυμναστική ή όταν κάνεις κάτι που δεν απαιτεί μεγάλη συγκέντρωση.

Προετοιμάσου

Το ότι η προετοιμασία είναι απαραίτητη για κάθε συνέντευξη δεν είναι νέο. Ούτε το πόσο εμφανής (στα μάτια του συνεντευξιαστή) είναι η διαφορά μεταξύ μιας υποψήφιας που έχει αφιερώσει χρόνο στην προετοιμασία της και κάποιας που απλά εμφανίστηκε στο ραντεβού. Παρακάτω, έχω συγκεντρώσει τη βασική προετοιμασία που θα έκανα η ίδια. Φυσικά, η προετοιμασία εξαρτάται πολύ από τη θέση, τον κλάδο και πολλούς άλλους παράγοντες. 

Η μοναδική μου συμβουλή, στην οποία επιμένω, είναι να αφιερώσεις χρόνο στην προετοιμασία σου, είτε η θέση για την οποία θα κάνεις τη συνέντευξη είναι η θέση των ονείρων σου είτε ένας ρόλος που δε σε ενδιαφέρει αρκετά. Όπως ανέφερα παραπάνω, η προετοιμασία που έχει κάνει ένας υποψήφιος είναι εμφανής κατά τη διάρκεια της συνέντευξης, και το να αφήσεις μία καλή εντύπωση σε ένα επαγγελματικό περιβάλλον είναι πάντα ωφέλιμο -οι επαγγελματικοί χώροι είναι μικροί (ακόμα και στις πιο μεγάλες αγορές) και είναι πιθανό να συναντήσεις ξανά τα ίδια άτομα σε διαφορετικές συνθήκες. Ακόμα περισσότερο σημαντική όμως είναι η αξία της εξάσκησης και του real-time feedback - μέχρι στιγμής δεν έχω καταφέρει να βρω άλλον τρόπο με τον οποίο μπορείς να καταφέρεις να διηγηθείς τη δική σου ιστορία με ένα τρόπο που είναι αυθεντικός για εσένα, παρά μόνο το να την πεις πολλές φορές, σε διαφορετικούς ανθρώπους, δοκιμάζοντας να αλλάξεις κάθε φορά τα σημεία που δεν σε εκφράζουν ώσπου να βρεις τη δική σου “αλήθεια¨. 

Ενδεικτικά, παρακάτω αναφέρω ορισμένα θέματα για τα οποία θα προετοιμαζόμουν η ίδια πριν από μία συνέντευξη:

• Τη δική μου ιστορία και πώς θα τη διηγηθώ - ουσιαστικά το βιογραφικό μου με περισσότερες λεπτομέρειες, παραδείγματα επενδεδυμένα με τη δική μου προσωπικότητα.
• Έρευνα για την εταιρεία και τη θέση - γνωρίζοντας πληροφορίες και για τα δύο μπορείς να διαμορφώσεις περισσότερο σχετικές απαντήσεις και να υποστηρίξεις ότι είσαι κατάλληλο fit για το ρόλο. Για παράδειγμα, είναι χρήσιμο να ξέρεις:
  • Ποιες είναι οι προτεραιότητες της εταιρείας/οργανισμού; 
  • Ποιες είναι οι προτεραιότητες για αυτό το ρόλο; Ποιο είναι το scope του ρόλου; Πώς η θέση αυτή συμβάλλει στις παραπάνω προτεραιότητες της εταιρείας;
  • Ποιες δεξιότητες είναι σημαντικές για αυτό το ρόλο; Υπάρχουν δεξιότητες ή προηγούμενη εμπειρία που εκτιμώνται περισσότερο ή αναζητούν συχνά στην εταιρία; (για παράδειγμα, ηγετικές ικανότητες, ασχολίες εκτός της εργασίας ή εκπαίδευσης).
• Γιατί είμαι κατάλληλη για αυτή την θέση, δηλαδή, το κομμάτι της εμπειρίας μου και οι δεξιότητες που ταιριάζουν με τις απαιτήσεις της θέσης;
• Πώς (και τι) πιστεύω ότι μπορώ να συνεισφέρω στο ρόλο, στο τμήμα και ευρύτερα στην εταιρία/οργανισμό.
• Ερωτήσεις για εκείνους που παίρνουν την συνέντευξη - επιστρέφω εδώ σε αυτό που ανέφερα αρχικά, ότι η διαδικασία μιας συνέντευξης είναι αμφίδρομη. Οι ερωτήσεις στους συνεντευξιαστές είναι μία εξαιρετική ευκαιρία για να πάρεις πληροφορίες σχετικά με την εταιρία και την κουλτούρα της, και φυσικά για το ρόλο, έτσι ώστε να καταλάβεις εάν η συγκεκριμένη εταιρία μπορεί να σε βοηθήσει να εξελιχθείς, να μάθεις και να επιτύχεις τους στόχους σου. Παραδείγματα ερωτήσεων:
  • Τι περιμένετε να επιτύχει εκείνος που θα πάρει τη θέση τους πρώτους [τρεις, έξι, δώδεκα] μήνες;
  • Γιατί προσλαμβάνουν για αυτό το ρόλο; Τι ανάγκη θέλουν να καλύψουν; Είναι νέος ρόλος ή προσλαμβάνουν στη θέση κάποιου; Εάν ισχύει το τελευταίο, για ποιο λόγο αποχώρησε ο προηγούμενος συνεργάτης;
  • Πώς προσεγγίζετε το θέμα της επαγγελματικής εξέλιξης στην εταιρεία; Πώς υποστηρίζετε την ομάδα σας να αναπτύξει νέες δεξιότητες και να βελτιωθεί;
  • Σε αυτό το σημείο, μπορείς επίσης να ρωτήσεις εάν θα έχεις την ευκαιρία να μιλήσεις με τον direct manager της θέσης, στην περίπτωση που δεν έχεις ήδη συζητήσει μαζί του ή μαζί της. Η σχέση manager και reportee επηρεάζει άμεσα την καθημερινή εμπειρία που έχουμε από τη δουλειά μας, και θα συμβούλευα τον καθένα να γνωρίσει και να ρωτήσει τον πιθανό manager του όσα περισσότερα μπορεί, και να συμπεριλάβει τις εντυπώσεις του στη διαδικασία της απόφασής 
• Αμοιβή - το να έχεις ήδη κάποιες σκέψεις στο θέμα αυτό μπορεί να σε γλιτώσει από στιγμές αμηχανίας σε μία συνέντευξη. Υπάρχουν πολλοί τρόποι και σχολές για το πώς μπορείς να προσεγγίσεις αυτό το θέμα, και συχνά είναι αρκετά προσωπικό. Καθώς δεν είμαι ειδική, προτείνω να διαβάσεις σχετικά και να ρωτήσεις άτομα από τον κύκλο σου για να καταλάβεις πώς το χειρίζεται ο καθένας και να κρατήσεις ό,τι σου ταιριάζει. Για μένα, είναι σημαντικό να γνωρίζεις την αξία σου, να έχεις ένα ιδανικό ποσό στο μυαλό σου και να προσπαθήσεις να μάθεις το budget που έχει διαθέσιμο η εταιρία για τη συγκεκριμένη θέση.

Πώς μπορείς να βρεις απαντήσεις

• Job spec - η περιγραφή της θέσης, που έχει αναρτηθεί από την ίδια εταιρία, είναι ο αμεσότερος τρόπος για να μάθεις τις απαιτήσεις και προσδοκίες του οργανισμού. Σίγουρα, αρκετές φορές πρόκειται για ένα template που προσαρμόζεται ελάχιστα. Ακόμη και σε τέτοιες περιπτώσεις, το job spec παραμένει ένα χρήσιμο έγγραφο από το οποίο μπορείς να αντλήσεις πληροφορίες για τη “γλώσσα” που χρησιμοποιεί η εταιρεία, και ευρύτερα τους στόχους και την κουλτούρα της. Αντίστοιχα, μπορείς να προσαρμόσεις και εσύ το βιογραφικό σου αλλά και να προετοιμάσεις απαντήσεις και ερωτήσεις για τη συνέντευξη. 
• Site της εταιρίας: εξίσου χρήσιμη πηγή για πληροφορίες για την αποστολή, τις αξίες, τους στόχους αλλά και την κουλτούρα της εταιρείας.
• Συμβουλέψου το δίκτυό σου (πάλι): μία από τις πολυτιμότερες πηγές πληροφοριών είναι άτομα που εργάζονται ή έχουν εργαστεί στη συγκεκριμένη εταιρία. Από εκείνους, μπορείς να μάθεις πληροφορίες όπως για παράδειγμα πώς εφαρμόζονται στην πράξη όσα διάβασες για την κουλτούρα και τις αξίες της εταιρείας, το κλίμα ανάμεσα στους συναδέλφους και τα τμήματα, ευκαιρίες εξέλιξης και εκπαίδευσης. Αυτή είναι επίσης μία καλή ευκαιρία να κάνεις ερωτήσεις, για να αποκτήσεις μία καλύτερη εικόνα της θέσης, του τμήματος και της εταιρίας ως εργοδότη. 
• Glassdoor: στο Glassdoor υπάρχουν πολλές πληροφορίες για τη διαδικασία των συνεντεύξεων σε κάθε εταιρία. Αντίστοιχες πληροφορίες μπορείς να βρεις και με αναζητήσεις
• Sites όπως το themuse.com που παρέχουν πρακτικές συμβουλές για αναζήτηση εργασίας, συνεντεύξεις και επαγγελματικής εξέλιξης, συχνά και για συγκεκριμένες θέσεις ή κλάδους.

Καλή επιτυχία!