Σε ένα πολύ σημαντικό και απαραίτητο βήμα για την αντιμετώπιση της έμφυλης βίας προχώρησε τον Απρίλιο το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, ψηφίζοντας τους πρώτους ευρωπαϊκούς κανόνες για την αντιμετώπιση της βίας κατά των γυναικών και της ενδοοικογενειακής βίας. Το ζήτημα αυτό μπαίνει επιτέλους στο επίκεντρο, τη στιγμή που 1 στις 3 γυναίκες στην ΕΕ έχουν βιώσει σωματική ή/και σεξουαλική κακοποίηση, ενώ στην Ελλάδα έχουν καταγραφεί 6 γυναικοκτονίες τους 5 πρώτους μήνες του 2024.

Οι νέοι κανόνες στοχεύουν στην προστασία απέναντι στην έμφυλη βία, κυρίως γυναικών και θυμάτων ενδοοικογενειακής βίας, και το κάνουν μέσα από μια ολιστική προσέγγιση που θα προλαμβάνει τη βία κατά των γυναικών, θα προστατεύει τα θύματα και θα διώκει τους δράστες.

Οι οδηγίες απαγορεύουν τον ακρωτηριασμό των γυναικείων γεννητικών οργάνων και τον εξαναγκασμό σε γάμο και ορίζουν βήματα για την πρόληψη των βιασμών και της ενδοοικογενειακής βίας. Παράλληλα, απαιτούν αυστηρότερους νόμους κατά της βίας στον κυβερνοχώρο με συγκεκριμένες κατευθυντήριες γραμμές για αδικήματα που διαπράττονται στο διαδίκτυο, όπως η αποκάλυψη προσωπικών πληροφοριών και το cyberflashing, την αποστολή δηλαδή άσεμνων εικόνων σε αγνώστους στο διαδίκτυο χωρίς την προηγούμενη συγκατάθεσή τους.

Πέρα από την πρόληψη όμως, η οδηγία περιλαμβάνει και την ύπαρξη εξειδικευμένης βοήθειας για τις επιζήσασες, τοποθετώντας την ασφάλεια και την ευημερία τους ως προτεραιότητα, μεταξύ άλλων μέσω της πρόσβασης σε προστατευμένα καταλύματα. Ορίζει πως η υγειονομική περίθαλψη θα πρέπει να είναι προσβάσιμη, συμπεριλαμβανομένων των υπηρεσιών σεξουαλικής και αναπαραγωγικής υγείας, και υπαγορεύει αυξημένες υποχρεώσεις στις Αρχές των κρατών μελών για την αναφορά και συλλογή δεδομένων γύρω από το ζήτημα. Τις υποχρεώνει, τέλος, να ευαισθητοποιούν το κοινό σχετικά με το γεγονός ότι η μη συναινετική σεξουαλική επαφή θεωρείται ποινικό αδίκημα.

Μάλιστα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα πρέπει να υποβάλλει κάθε πέντε χρόνια έκθεση σχετικά με το κατά πόσον οι κανόνες χρειάζεται να αναθεωρηθούν.

Στο ίδιο πλαίσιο, η νέα νομοθεσία θα περιλαμβάνει μεγαλύτερο κατάλογο επιβαρυντικών περιστάσεων για αδικήματα που επισύρουν αυστηρότερες ποινές, όπως εγκλήματα κατά δημόσιων προσώπων, δημοσιογράφων ή υπερασπιστών των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Ο κατάλογος περιλαμβάνει επίσης την πρόθεση για τιμωρία περιστατικών που έχουν θυμάτα με βάση το φύλο, τον σεξουαλικό προσανατολισμό, το χρώμα του δέρματος, τη θρησκεία, την κοινωνική καταγωγή ή τις πολιτικές πεποιθήσεις, καθώς και την επιθυμία διατήρησης ή αποκατάστασης της “τιμής”.

Οι νέοι κανόνες θα τεθούν σε ισχύ είκοσι ημέρες μετά τη δημοσίευσή τους στην Επίσημη Εφημερίδα της ΕΕ και τα κράτη μέλη έχουν στη διάθεσή τους τρία χρόνια για να εφαρμόσουν τις διατάξεις.