TITLmarco-xu-587883-unsplash

5 μύθοι για το μισθολογικό χάσμα

Ίσως το ακούσατε: χθες ήταν η Ημέρα Ίσης Αμοιβής για τις (λευκές) γυναίκες στις ΗΠΑ -κι αυτό δε σημαίνει ότι κάποιος αποφάσισε αυθαίρετα να γιορτάζουν στις 10 Απριλίου το ότι πληρώνονται λιγότερο από τους άντρες συναδέλφους τους. Σημαίνει ότι για να πληρωθούν όσο πληρώθηκαν οι άντρες συνάδελφοί τους το 2017, εκείνες θα έπρεπε να δουλέψουν άλλες 70 ημέρες, αν τα μετράω σωστά. Για την ιστορία, οι μαύρες και οι Λατίνες γυναίκες, ακόμη δουλεύουν: οι μεν θα «γιορτάσουν» τη μέρα τους στις 20 Αυγούστου και οι δε την 1η Νοεμβρίου.

Με αφορμή την Ημέρα Ίσης Αμοιβής, η Kristen Bellstrom έγραψε χθες στο Fortune ένα εξαιρετικό κείμενο στο οποίο καταρρίπτει πέντε πολύ συνηθισμένους μύθους για τη μισθολογική ανισότητα. Το κείμενο, πάνω-κάτω, λέει τα εξής:

Μύθος 1ος: Δεν υπάρχει χάσμα. Το 37% των αντρών στις ΗΠΑ πιστεύουν ότι δεν υπάρχει χάσμα (παρεμπιπτόντως περίπου τόσοι στην Ελλάδα πιστεύουν ότι δεν υπάρχει και σεξουαλική παρενόχληση στη δουλειά). Ωστόσο τα στοιχεία λένε άλλα: ότι το χάσμα για τις λευκές γυναίκες στις ΗΠΑ κυμαίνεται στο 18-20%, ανάλογα πώς το μετράει κανείς.

Και στην Ελλάδα;

Στην Ελλάδα μπορούμε, για λίγο, να θεωρήσουμε ότι είμαστε πιο τυχερές, καθώς, με βάση τα πιο πρόσφατα (και ακόμα αδημοσίευτα) στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, το μισθολογικό χάσμα στην Ελλάδα βρίσκεται στο 12,48%, έχοντας παρουσιάσει πτώση περίπου 3 εκατοστιαίων μονάδων από την προηγούμενη μέτρηση του 2010 ().

Είναι, όμως, στ’ αλήθεια τα πράγματα καλύτερα εδώ;

Η προσωπική μου άποψη είναι πως όχι: το χάσμα αυτή τη στιγμή παρουσιάζεται χαμηλό λόγω της μεγάλης συνολικής μείωσης των αμοιβών στη χώρα. Στους χαμηλόμισθους εργαζόμενους, τα περιθώρια μισθολογικής ανισότητας είναι πολύ μικρά, ενώ όσο οι αμοιβές μεγαλώνουν τόσο αυξάνονται και οι διαφορές ανάμεσα σε εργαζόμενους διαφορετικών φύλων. Την άποψή μου αυτή στηρίζει και πρόσφατη έρευνα που δείχνει ότι, στον τομέα της τεχνολογίας, το χάσμα γιγαντώνεται από τη στιγμή που οι γυναίκες αρχίζουν να αποκτούν εμπειρία (και άρα να διεκδικούν υψηλότερους μισθούς).

Μύθος 2ος: Οι γυναίκες πληρώνονται λιγότερο επειδή έχουν μικρότερη εμπειρία. Αυτό ισχύει σε ορισμένες περιπτώσεις (κυρίως επειδή οι γυναίκες μένουν εκτός εργασίας για μεγάλα διαστήματα λόγω αυξημένων ευθυνών στην οικογένεια, αλλά αυτό είναι μία άλλη ιστορία), ωστόσο δεν αρκεί για να εξηγήσει το φαινόμενο σε όλη του την έκταση. Βλ., για παράδειγμα, τα στοιχεία που αναφέραμε πιο πάνω σε σχέση με τις γυναίκες σε επαγγέλματα τεχνλογίας.

Μύθος 3ος: Οι γυναίκες πληρώνονται λιγότερο επειδή έχουν λιγότερες σπουδές. Στην πραγματικότητα ο αριθμός των γυναικών που διαθέτουν πτυχίο ανώτερης ή ανώτατης εκπαίδευσης είναι μεγαλύτερος από τον αντίστοιχο αριθμό των αντρών. Οι έρευνες όμως δείχνουν ότι για να πληρωθούν το ίδιο με εκείνους πρέπει να διαθέτουν ένα πτυχίο παραπάνω.

Μύθος 4ος: Οι γυναίκες πληρώνονται λιγότερο επειδή διστάζουν να ζητήσουν αύξηση. Είναι αλήθεια ότι συχνά οι γυναίκες εμφανίζονται λιγότερο διεκδικητικές σε θέματα αμοιβών -τα στοιχεία όμως δείχνουν ότι, ακόμα κι όταν ζητάνε αύξηση, την παίρνουν πιο σπάνια από τους άντρες συναδέλφους τους.

Μύθος 5ος: Οι γυναίκες πληρώνονται λιγότερο επειδή διαλέγουν λάθος δουλειές. Φυσικά, ισχύει (το ποιο ρόλο παίζει η οικογένεια, το σχολείο, η κοινωνία και η αγορά εργασίας σε αυτό είναι επίσης μια άλλη μεγάλη κουβέντα). Ακόμα κι αυτό, όμως, σε συνδυασμό με την εμπειρία και την εκπαίδευση που αναφέραμε πιο πάνω, δεν αρκεί για να εξηγήσει το πρόβλημα. Ένα 33% των περιπτώσεων μισθολογικής ανισότητας παραμένει ανεξήγητο, πράγμα που σημαίνει ότι υπάρχουν πολύ σοβαρές προκαταλήψεις που έχουμε ακόμα να αντιμετωπίσουμε.